درمان ارتودنسی سرمایه گذاری مهمی بر آینده زیبایی و سلامت دهان و دندان است؛ با مراقبت‌های دهان و دندان در طول درمان ارتودنسی به ارتودنتیست در دستیابی به بهترین نتایج کمک می‌کنید. در مدتی که براکت ارتودنسی دارید باید مراقب سلامت لثه و دندانهای خود باشید.
مراقبت از دندان‌ها در دوران درمان ارتودنسی
نگینهای براکت و سیم ارتودنسی بخشی از سطح دندان را پوشانده و زوایای مختلفی دارند که باعث می‌شود ذرات غذا، پلاک و باکتری‌ها در پیرامون آنها تجمع یابند، بنابراین احتمال پوسیدگی دندان و مشکلات لثه در دوران براکت ارتودنسی بیشتر است، به همین خاطر باید توجه ویژه ای به تمیز کردن دندان‌ها و همچنین رژیم غذایی خود داشته باشید. در صورتی که به درستی دندان‌ها و براکت را تمیز نگه ندارید، مینای دندان آسیب دائمی می‌بیند.
در صورتی که دندان‌ها به خوبی تمیز نشود، برخی از نواحی مینای دندان شروع به از دست دادن مواد معدنی کرده و در مرحله ابتدای پوسیدگی دندان قرار می‌گیرد. علائم این مرحله از پوسیدگی دندان را به صورت لکه های سفید رنگ ناخوشایند در سطح دندان‌ها مشاهده می‌کنید. همچنین ممکن است لثه ملتهب شده و به سهولت خونریزی کند. ژنژیویت (که مراحل ابتدایی بیماری لثه است) و همچنین مراحل اولیه پوسیدگی دندان با مراقبت بیشتر و سلامت دهان و توجه بیشتر به غذاهایی که مصرف می‌کنید، قابل بازگشت هستند. اما در صورتی که به آن توجهی نشود و بدون درمان رها شود، مشکل جدی‌تر و بزرگ‌تر می‌شود و تأثیر آن ممکن است مادام‌العمر باشد.
در دوران درمان ارتودنسی باید چکاپهای منظم دندانپزشکی خود را به طور منظم انجام دهید تا در صورت بروز مشکل قبل از این که جدی‌تر و مخرب تر شود آن را درمان کنید.
برنامه غذایی در دوران درمان ارتودنسی
یکی از نگرانی‌های ارتودنتیست ها در دوران درمان ارتودنسی، مصرف زیاد غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی است که مصرف مکرر آن می‌تواند مینای دندانهای بیمار را از بین ببرد.
اگر چه بسیاری از غذاهای اسیدی مانند مرکبات برای بدن مفید است اما در این دوران بهتر است غذاهایی مصرف کنید که کمتر اسید داشته باشد. به خاطر داشته باشید در طول درمان ارتودنسی بهتر است اهمیت ویژه ای به غذاهای خود بدهید.
غذاهای نامناسب در طول درمان ارتودنسی
o نوشیدنی‌های گازدار
o غذاهای اسیدی
o خوراکی‌های سفت و ترد مانند سیب و هویج
o میوه های اسیدی مانند مرکبات
o غذاهای اسیدی مانند ترشی و رب گوجه فرنگی
o سس های اسیدی مانند سس سرکه، سس باربیکیو و سس سالسا
غذای مناسب در طول درمان ارتودنسی
o موز، انبه، هندوانه و سایر میوه های نرم
o خیار ،کاهو و لبو
o شیر و آب
o گوشت قرمز، گوشت سفید، تخم مرغ، ماکارونی، سوپ
احتمالاً همه ما می‌دانیم خوراکی‌ها و غذاهای شیرین باعث پوسیدگی دندان می‌شود.
همچنین خوراکی‌های نشاسته ای مانند پفک و چیپس سیب زمینی که به دندان‌ها می‌چسبند و مدت طولانی در تماس با دندان‌ها می‌مانند باعث پوسیدگی دندان می‌شود.
نوشابه یکی از بدترین مواد برای سلامت دندان‌ها است چرا که نه تنها اسیدی بوده و باعث فرسایش مینا می‌شود بلکه 10 تا 12 قاشق چای‌خوری شکر دارد که آسیب دیدگی دندان و احتمال پوسیدگی آن را افزایش می‌دهد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند نوشابه های رژیمی به اندازه نوشابه های معمولی باعث تخریب مینا می‌شوند.
جریان بزاق، مکانیسم دفاعی بدن در مقابل پوسیدگی دندان است. باید بزاق دهان فرصت کافی برای خنثی کردن اسید و پاک کردن ذرات غذایی باقی مانده در دهان داشته باشد. برای این منظور باید دفعات غذا خوردن را به سه وعده اصلی غذایی و دو میان وعده کاهش دهید. همچنین باید مرتباً آب بنوشید.
مراقبت از براکت ارتودنسی
جویدن برخی از غذاها ممکن است باعث شل شدن، شکستن و خم شدن سیم ارتودنسی و حلقه کشی الاستیک شود.
از مصرف غذاهای سخت و ترد مانند آجیل و تخمه پرهیز کنید. غذاهایی مانند سیب و هویج را پیش از خوردن باید به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید تا فشار زیادی به براکت وارد نشود. از جویدن غذا های چسبنده مانند کارامل، تافی، آدامس و پاستیل خودداری کنید. از جویدن اشیای سخت مانند یخ و مداد پرهیز کنید.
عاداتی مانند جویدن ناخن، فشار زبان (فشار دادن زبان دندانهای جلویی در هنگام صحبت کردن یا بلعیدن)، جویدن مداد و دست زدن به براکت ممکن است باعث صدمه دیدن براکت و شکستن آن شوند. باید مراقب این عادات باشید و از انجام آنها خودداری کنید.
به خاطر داشته باشید آسیب دیدن براکت به معنی متوقف شدن درمان، مراجعه مجدد به ارتودنتیست و صرف زمان بیشتر و انرژی مضاعف است. اگر بخشی از براکت بشکند باید حتماً ارتودنتیست مراجعه کنید تا مشکل برطرف شود. مسلماً براکت شکست نمی‌تواند دندانهای شما را اصلاح کند.
مراقبت‌های خانگی در دوران درمان براکت ارتودنسی
هنگام تمیز کردن دهان در دورانی که براکت دارید باید علاوه بر توجه به دندان‌ها و لثه، توجه ویژه ای به سیستم براکت داشته باشید. در اینجا اقدامات ساده برای حفظ سلامت لثه و دندان‌ها و براکت آمده است:
در صورتی که الاستیک دارید، پیش از مسواک زدن آن را در بیاورید.
از خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید. مسواکی با موهای نرم و متراکم انتخاب کنید. برای مسواک زدن مسواک را با زاویه 45 درجه در مرز لثه نگه داشته و آن را از لثه به سمت لبه دندان حرکت دهید. حتماً مرز لثه را مسواک بزنید.
حدود 10 ثانیه برای تمیز کردن هر دندان صرف کنید و سپس به سراغ دندان بعدی بروید. الگوی منظمی برای مسواک زدن داشته باشید تا تصادفاً دندانی را فراموش نکنید.
با ملایمت براکت را مسواک بزنید. مسواک را محکم به نگین براکت فشار بدهید تا موهای مسواک فواصل بین سیم ارتودنسی و دندان را پر کند. داخل و پیرامون تمام نگینهای براکت و سیم ارتودنسی را مسواک کنید. حتماً سطح پشت سیم ارتودنسی را نیز مسواک بزنید. در دوران براکت استفاده از مسواک برقی ممکن است برایتان راحت‌تر باشد.
سطح داخلی و خارجی دندان‌ها را با حرکات دایره ای تمیز کنید.
برای تمیز کردن سطح جونده دندان، مسواک را با حرکات جلو و عقب حرکت دهید.
خمیر دندان را بیرون تف کنید. سپس به دقت دندان‌ها و براکت را در آینه نگاه کنید تا مطمئن شوید کاملاً تمیز شده اند.
الاستیک را طبق دستور ارتودنتیست عوض کنید.
پس از مسواک زدن دهان خود را با دهانشویه حاوی فلوراید شست و شو دهید تا از دندان‌ها در مقابل پوسیدگی و لکه های سفید محافظت کند.
در صورت دستور ارتودنتیست از سایر محصولات مراقبت از دهان استفاده نمایید.
محصولات مراقبت از دهان و فلوراید
فلوراید شما را در مقابل پوسیدگی دندان محافظت می‌کند. با این حال در زمانی که براکت به دندان‌ها چسبیده است، تمیز کردن دندان‌ها سخت‌تر می‌شود. در نتیجه تجمع پلاک و باکتری‌ها در مقایسه با حالت عادی بیشتر و احتمال پوسیدگی دندان بالاتر خواهد برد. با مسواک زدن استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید پس از هر بار غذا خوردن یا حداقل دو مرتبه در روز، تا حد زیادی می‌توانید جلوی پوسیدگی دندان را بگیرید. فلوراید مقاومت دندان در مقابل فرسایش اسیدی را افزایش می‌دهد و مواد معدنی از دست رفته مینای دندان را جایگزین می‌کند.
از آنجایی که خطر پوسیدگی دندان در دوران درمان ارتودنسی بیشتر است، ممکن است محصولات دیگری نیز برای محافظت بیشتر تجویز شود. از جمله این محصولات می‌توان به فلوراید سدیم 1.1% اشاره کرد. همچنین ممکن است ارتودنتیست توصیه کند از مسواک مخصوص براکت، مسواک بین دندانی و نخ گیر یا ترِدِر برای تمیز کردن بهتر دندان‌ها و براکت استفاده کنید.